Het Binnenhof in Den Haag
In het kader van de voorbereiding van de renovatie die nu in uitvoering is, heeft De Fabryck in 2010-2013 in opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf het volledige Binnenhof bouwhistorisch onderzocht, met uitzondering van het in 1991 opgeleverde deel van het Tweede Kamergebouw.
Voor dit onderzoek is het complex vanwege zijn omvang in acht secties verdeeld, waarover in de genoemde periode evenveel uitvoerige rapporten zijn gepubliceerd, die daarna nog tot en met 2017 zijn geactualiseerd. Deze rapporten, opgeteld meer dan 1500 pagina's, zijn in 2013 gepresenteerd aan de gebruikers van het Binnenhof en andere geïnteresseerden, en zijn en worden ingezet bij de planvorming.
Het onderzoek zelf bestond in de eerste plaats uit bezoek met fotografie van alle secties, van kruipruimtes en zolders tot en met het Torentje van de minister-president. Daarnaast is uitputtend literatuuronderzoek verricht en uitgebreid archiefonderzoek, geconcentreerd op historische bouwtekeningen, bestekken en afbeeldingen.
Het resultaat van dit alles was een database van zo'n 3500 entries, op grond waarvan per sectie een uitvoerige en rijk geïllustreerde bouw- en gebruiksgeschiedenis is samengesteld, van omstreeks 1200 tot 2015. Bovendien is de complete bouwkundige structuur van het complex historisch geanalyseerd, zo nauwkeurig mogelijk gedateerd en gewaardeerd, evenals de meest belangwekkende (historische) interieurs.
Naast deze reeks heeft De Fabryck in 2018 gerapporteerd over nader onderzoek van de voormalige Hofkapel, en over historische bouwfragmenten van (onder meer) het Binnenhof, die liggen opgeslagen in het zogeheten Rijksdepot aldaar.
In het kader van de voorbereiding van de renovatie die nu in uitvoering is, heeft De Fabryck in 2010-2013 in opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf het volledige Binnenhof bouwhistorisch onderzocht, met uitzondering van het in 1991 opgeleverde deel van het Tweede Kamergebouw.
Voor dit onderzoek is het complex vanwege zijn omvang in acht secties verdeeld, waarover in de genoemde periode evenveel uitvoerige rapporten zijn gepubliceerd, die daarna nog tot en met 2017 zijn geactualiseerd. Deze rapporten, opgeteld meer dan 1500 pagina's, zijn in 2013 gepresenteerd aan de gebruikers van het Binnenhof en andere geïnteresseerden, en zijn en worden ingezet bij de planvorming.
Het onderzoek zelf bestond in de eerste plaats uit bezoek met fotografie van alle secties, van kruipruimtes en zolders tot en met het Torentje van de minister-president. Daarnaast is uitputtend literatuuronderzoek verricht en uitgebreid archiefonderzoek, geconcentreerd op historische bouwtekeningen, bestekken en afbeeldingen.
Het resultaat van dit alles was een database van zo'n 3500 entries, op grond waarvan per sectie een uitvoerige en rijk geïllustreerde bouw- en gebruiksgeschiedenis is samengesteld, van omstreeks 1200 tot 2015. Bovendien is de complete bouwkundige structuur van het complex historisch geanalyseerd, zo nauwkeurig mogelijk gedateerd en gewaardeerd, evenals de meest belangwekkende (historische) interieurs.
Naast deze reeks heeft De Fabryck in 2018 gerapporteerd over nader onderzoek van de voormalige Hofkapel, en over historische bouwfragmenten van (onder meer) het Binnenhof, die liggen opgeslagen in het zogeheten Rijksdepot aldaar.
Overzicht rapporten
Enkele resultaten
- Voormalig Stadhouderlijk Kwartier, inclusief Stadhouderspoort
- Eerste Kamer der Staten-Generaal, inclusief voormalige Hofkapel
- Ministerie van Algemene Zaken, Middenpoort en Grenadierspoort
- Tweede Kamer der Staten-Generaal: Gebouw A (Oude Tweede-Kamergebouw)
- Tweede Kamer der Staten-Generaal: Gebouw B & C (Voormalig Comptoir-Generaal, Hofpoort en voormalige uitbreiding Ministerie van Koloniën).
- Tweede Kamer der Staten-Generaal: Gebouw K: Voormalig Ministerie van Koloniën
- Tweede Kamer der Staten-Generaal: Gebouw J: Voormalig Ministerie van Justitie
- Grafelijke Zalen
- Grafelijke Zalen: De Lairessezaal
- Voormalige Hofkapel (nader onderzoek).
- Rijksdepot Binnenhof. Inventaris met herkomstonderzoek
Enkele resultaten
- Een belangrijke ontdekking betrof de dominante de aanwezigheid van middeleeuwse structuren in en onder het voormalige Stadhouderlijke Kwartier (vleugel aan het Buitenhof), het gebouw van de Eerste Kamer en het Ministerie van Algemene Zaken.
- Geconcludeerd kon worden dat de eveneens middeleeuwse, voormalige Hofkapel in 1879 niet is gesloopt - zoals algemeen werd aangenomen - maar ingrijpend verbouwd, met name inwendig.
- Tevens kon worden vastgesteld dat het interieur van de zogeheten De Lairessezaal in de Grafelijke Zalen (achter de Ridderzaal) niet dateert van de zeventiende eeuw, maar van de vroege negentiende eeuw, toen ook het interieur van de Ridderzaal zelf een metamorfose onderging.
- Het bleek mogelijk om met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid vast te stellen waar de onderhandelingen over het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) zijn gevoerd.
- De geschiedenis van de uitbreiding van het voormalige Stadhouderlijke Kwartier (vleugel aan het Buitenhof) kon worden gecorrigeerd en gecompleteerd, waarbij tevens verspreid geraakte, beschilderde interieuronderdelen konden worden opgespoord en geïdentificeerd.
- In het verlengde hiervan konden belangrijke beschilderde plafonds in het genoemde Rijksdepot worden gekoppeld aan het vrijwel geheel gesloopte Goudsmidskeurhuis uit 1648.
- De tot voor kort onbekende verbouwings- en uitbreidingsgeschiedenis van het voormalige Ministerie van Koloniën aan het Plein kon worden ontrafeld.
Geheim
Wij ontvangen nog regelmatig verzoeken om informatie uit, of inzage in de bovengenoemde rapporten. Probleem is dat deze in 2018 door het Ministerie van Binnenlandse Zaken onverwacht geheim zijn verklaard. Vanwege het feit dat de rapporten eerder al waren verspreid onder belanghebbenden, hebben derden wel feiten en inzichten hieruit verwerkt in al dan niet openbare rapportages en officiële publicaties, niet altijd met bronvermelding.
Ondanks de in 2019 toegezegde transparantie omtrent het Binnenhofproject is de status van de rapporten ongewijzigd gebleven. In februari 2022 heeft de Projectdirecteur Binnenhof ons - opnieuw - laten weten dat de rapporten niet kunnen worden vrijgegeven, zonder opgaaf van reden maar wel met de nog niet ingeloste belofte op de kwestie terug te komen.
Wij ontvangen nog regelmatig verzoeken om informatie uit, of inzage in de bovengenoemde rapporten. Probleem is dat deze in 2018 door het Ministerie van Binnenlandse Zaken onverwacht geheim zijn verklaard. Vanwege het feit dat de rapporten eerder al waren verspreid onder belanghebbenden, hebben derden wel feiten en inzichten hieruit verwerkt in al dan niet openbare rapportages en officiële publicaties, niet altijd met bronvermelding.
Ondanks de in 2019 toegezegde transparantie omtrent het Binnenhofproject is de status van de rapporten ongewijzigd gebleven. In februari 2022 heeft de Projectdirecteur Binnenhof ons - opnieuw - laten weten dat de rapporten niet kunnen worden vrijgegeven, zonder opgaaf van reden maar wel met de nog niet ingeloste belofte op de kwestie terug te komen.